Tijdens de Open moniumentendag wordt er in de secretariekamer op de 1e verdieping uitleg gegeven over het Schepenhuis wat 250 jaar geleden gebouwd is. en vertoning van korte (stomme) films over Budel en haar inwoners.
Meer informatie over het Schepenhuis via deze link.
Tijdens ‘Picknick bij De Baronie’ wordt de kasteeltuin op 9 september tussen 12.00 - 17.00 uur omgetoverd in een gezellige boerenpicknick met lokale producten en live-muziek vanaf een opgebouwd podium onder de bomen.
In de kasteelvilla zijn de heksenjacht expositie en materialen van het St. Jansgilde te bewonderen.
Op het terrein zijn verschillende infostands te vinden en bij de Herenboerderij Cranendonck vinden rondleidingen plaats.
De organisatie van dit evenement vindt in opdracht van gemeente Cranendonck plaats door uitvoerend cultureel producent, Quintijn Lohman uit Budel-Dorplein.
Het evenement is vrij toegankelijk - tegen betaling zijn broodjes, streekproducten en consumpties verkrijgbaar.
Voor de Open Monumentendag 2023 is er een fietsroute gemaakt met daarin de vermelding van de activiteiten.
Natuurlijk is deze route ook op andere momenten te fietsen.
De route is samengesteld via fietsknoop.nl en is 32 km lang.
Een GPX-bestand om in de navigatie te importeren is hier >> beschikbaar.
Een printbare versie van de route is hier >> te downloaden.
Een complete beschrijving is tijdens de monumentendagen bij diverse punten te verkrijgen (zo lang de voorraad strekt).
Lang geleden, in de zomer en het najaar van 1595 is kasteel Cranendonck het decor van duistere gebeurtenissen. Jenneken inde Camer, Margriet Brycken en haar twaalfjarige dochter Heylken worden levend verbrand. Ook Hendrickxen Delyen wacht dit lot, maar zij slaat gevangen in het kasteel de hand aan zichzelf. Anna van Os wordt daarentegen niet schuldig bevonden aan hekserij, maar zal de rest van haar leven invalide blijven als gevolg van de martelingen.
Wij weten nu dat ze natuurlijk geen heks waren, maar slachtoffer zijn van gerechtelijke dwalingen en toenmalige complottheorieën. Ze worden veroordeeld om dat ze anders zijn. De brandstapel is hun lot. Wie waren deze vrouwen en kunnen we iets leren van hun verhaal? Expositie #Heksenjacht neemt je op een eigentijdse manier mee terug in de tijd.
Betreed de vier kamers van het kasteel in Cranendonck: kleurrijke beelden, aangevuld met animaties, brengen het waargebeurde, adembenemende verhaal van de heksenvervolging in Cranendonck stapje voor stapje tot leven. Er is speciale aandacht voor de letterlijk opgetekende getuigenissen van het meisje Heylken, dat pas twaalf was toen ze veroordeeld werd tot de brandstapel.
De installatie #Heksenjacht is te vinden in het kasteel van Cranendonck op de benedenverdieping.
Op zaterdag 9 september is er tijdens het Open Monumentenweekend Open Dag bij Herenboeren De Groote Heide op de Baronie in Soerendonk. Je bent er van harte welkom van 11.00 uur tot 16.00 uur.
Die dag laten we zien wat doen op de 11 hectare grond op de Baronie, waar we ongeveer 50 verschillende groentes telen.
We organiseren die dag allerlei activiteiten: er zijn doorlopend rondleidingen, je kunt zien hoe je groente weckt, je kunt een kunstwerkje met blaadjes of takjes maken met een drukpers.
Voor de kinderen is er is een speurtocht over ons, we hebben soep van onze groentes. Je kunt op de foto met de tractor en je kunt je kennis over groente en groente telen testen met een quiz!
Op beide dagen van het open monumentenweekend op 09 & 10 september 2023 zijn er in het, zelf ook monumentale kerkje aan de Dr. Ant. Mathijsenstraat 7 te Budel, schilderijen tentoongesteld van Adriaan Groenewegen.
Adrianus Johannes (Adriaan) Groenewegen (Rotterdam 1874-Horn 1963) wordt wel beschouwd als een van de laatste vertegenwoordigers van de Haagse School. De groep kunstschilders die meer naar de werkelijkheid schilderde en naar buiten trok ('en plein air') om werk te maken.
In 1898, 24 jaar oud, verhuisde hij vanuit zijn geboortestad Rotterdam naar Den Haag. Daar ontwikkelde hij al snel een smaak voor het schilderen van groene Hollandse weiden met vee onder ruime luchten. Met name zijn aquarellen waren zeer geliefd bij Engelse, Amerikaanse en Canadese verzamelaars.
Het Sint-Jansgilde Soerendonk >> is een van de drie gildes die de gemeente Cranendonck rijk is.
Het Gilde geeft acte de présence tijdens de Open monumentendag bij het kasteeltje op Cranendonck > >.
Vanouds waren er hechte banden met het kasteel van de baronie van Cranendonck en het gilde.
Tijdens de jaarlijkse ommeganck op kermis dinsdag brengt het gilde op deze locatie de 'eed van trouw aan het wereldlijk gezag" in de vorm van een vendelhulde t.o.v. het gemeentebestuur van de gemeente Cranendonck.
Het Sint-Jansgilde Soerendonk bestaat dit jaar 379 jaar, over "levend erfgoed" gesproken.
De huidige koning is Bert Stevens die zich in 2021 tot koning schoot met het 585ste schot op de houten koningsvogel.
Keizer is Jo Feijen, in 1972 schoot Jo Feijen zich voor de derde keer tot koning en werd hierdoor keizer voor het leven.
Tijdens deze open monumentendag zal het Sint-Jansgilde een vendel demonstratie verzorgen (12:00 en 13:00 uur) en tevens zal Annie Staals-Jacobi een tentoonstelling verzorgen waarin de geschiedenis van het gilde tot uiting zal komen.
Wanneer vendeliers hun kunsten vertonen wordt vaak het zogehete vendelgebed uitgevoerd, Waarbij iedere beweging een bepaalde betekenis heeft.
Het vendelgebed beeldt de strijd uit tussen goed en kwaad, tussen Sint Joris en de draak. En het bestaat uit drie ronden.
Het Smokkel & Grens Museum Cranendonck, Markt 22A te 6021 CE Budel (Google maps >>) doet in 2023 mee aan de Open Monumentendagen, echter alleen op zaterdag 9 september.
Het museum is op deze zaterdag geopend voor publiek van 10.00 - 17.00 uur.
De toegangsprijs bedraagt 3,00 euro p.p, jeugdigen van 12 t/m 17 jaar 1,50 euro p.p.
Kinderen t/m 11 jaar mogen gratis mee met oudere begeleider(s).
Deze dag geven gidsen 3 rondleidingen van ongeveer 1 uur en 15 minuten.
Vanwege de open monumentendagen worden deze dag geen extra vergoedingen voor de gidsen gerekend.
Deze achtkantige houten beltkorenmolen dateert uit 1802 en werd in 1937 van Venlo naar Budel-Schoot verplaatst.
Het is de laatste windmolen in Nederland die om economische redenen werd opgebouwd.
De molen kreeg een elektrische maalinstallatie in 1946 en werd gerestaureerd in 1980.
Tegenwoordig is het een Rijksmonument en een herinnering aan het industriële verleden van het dorp.
De molen Janzona is een windmolen aan de Grootschoterweg in de Budel/Budel-Schoot. Het is een achtkante houten beltmolen die als korenmolen is ingericht.
De Janzona (afgeleid van "zoon van Janssen") is in 1937 gebouwd, ter vervanging van een in dat jaar afgebrande molen. Het achtkant was niet nieuw; eerder deed het dienst in Venlo. De constructie van de achtkante bovenbouw vertoont Duitse kenmerken en heeft grote overeenkomst met onder andere de molen in Donsbrüggen (Duitsland).
Bijzonder is ook de bedekking met het rode Icopal, die in die tijd wel vaker toegepast werd (veelal door Chris van Bussel uit Weert, die de bouw van deze molen begeleidde). Deze bedekking had het voordeel dat, in tegenstelling tot het normale asfaltpapier, het jaarlijkse teren overbodig was. Bijzonder is ook de achtkante stenen onderbouw met betonnen dak.
Het gevlucht is op de binnenroede uitgerust met het systeem Fauël met regelborden. In de molen bevindt zich 1 koppel 16der kunststenen.
De molen was particulier eigendom en maalde tot 1946 op professionele basis. In 1980 werd de Janzona gerestaureerd.
Nu tracht een stichting de molen in stand te houden (Stichting Vrienden van molen Janzona i.o. 2023)
Onderin/bij de molen bevindt zich een slijterij en in de toekomst een whiskey stokerij >>.
De vader van Tom van Velzen (Maarheeze) heeft ooit de pentekening hieronder van "Janzona" gemaakt.
Behalve op de Open Monumentendag is de molen ook open:
In oneven weken op zaterdag van 10.00 tot 16.00
In even weken op woensdag van 13.30 tot 16.00
Nu zit in het pand een Centrum voor Filosofie & Kunst.